جاذبه های گردشگری شهرستان برخوار
جاذبه های گردشگری شهرستان برخوار
دولت آباد:
شهر دولت آباد با پیشینه‌ای به دوران صفویه در فاصله 10 کیلومتری شمال شرق اصفهان قرار دارد. این شهر از مجموع چند روستا چون صالح آباد ، بتکا آباد و دُرّه در زمان صفویه به صورت یک قلعه تشکیل گردید و نام دولت آباد به علت تشکیل هسته اولیه شهر توسط حکومت بر آن بنا نهاده شد. شهر دولت‌آباد تا چند دهه گذشته (بنا به بافتی که داشته است) دارای 4 محله بنام های محله گرگو ، محله شاه نشین ، محله سَرجوب ، محله شتر‌خوان می‌نامیدند. با توجه به موقعیت شهر دولت‌آباد با اصفهان و وجود منطقه صنعتی حد فاصل این شهر با اصفهان روز به روز رونق گرفت و هم اکنون جمعیتی حدود 30000 نفر را به خود اختصاص داده است و وسعت آن در عرض 20 سال دو برابر شده و هم اکنون محله‌هایی چون لودِریچِه، کُربکَند، زمان‌آباد (امامزاده نرمی) جزء لاینفک شهر به حساب می‌آیند و وسعت شهر به 985 هکتار با آب و هوایی گرم و خشک می‌باشد. از آثار تاریخی شهر می‌توان مسجد 12 امام ، خانه‌های تاریخی رنجبران و صادقی، بُرج‌های کبوتر چهارقلو و پِستانَک و بُرج آقا، مسجد کُربکَند و . . . را نام برد. دولت آباد با توجه به مرکزیت شهرستان دارای امکانات بیمارستانی و دانشگاهی و خدماتی قابل توجهی برای خدمت به شهروندان و دیگر هموطنان می‌باشد.
امامزاده ابراهیم معروف به امامزاده نَرمی:
امامزاده ابراهیم معروف به امامزاده نَرمی در فاصله 3 کیلومتری مرکز شهر دولت آباد و در منطقه یا محله ای بنام نَرمی واقع گردیده است . این امامزاده از فرزندان موسی بن جعفر می‌باشد که در تمام طول سال به ویژه پایان هفته و ایام سوگواری ائمه معصوم پذیرای زائران زیادی از گوشه و کنار شهرستان و استان و بویژه شهرهایی چون گز بُرخوار، خورزوق ، دستگرد و . . . است . مردم این منطقه نذر و نیازهای خود را با مراجعه و شفاعت قراردادن این عزیز و صالح، از خداوند تبارک و تعالی طلب کرده و اعتقادات محکمی به آن بزرگوار دارند. گرچه ساختمان قدیمی امامزاده ابراهیم در سالهای اخیر برای گسترش فضای آن تخریب شده ولی به همت و کمکهای مردم و زائران بازسازی و درحال تکمیل و زیباسازی فضاهای اطراف است .
مسجد دوازده امام دولت آباد:
مسجد 12 امام دولت آباد بنایی است از دوران صفوی که در داخل بافت قدیم شهر واقع گردیده است . این بنا به صورت مربع شکل در دو طبقه ساخته شده که طبقه زیرین آن به عنوان سَردابه و طبقه بالایی یا همکف آن به عنوان مسجد جهت اقامه نماز استفاده می شود . این مسجد با 2 متر ارتفاع از سطح زمین ، خود گواه بر وضعیت جغرافیایی منطقه اطراف و بنایی بدون حیاط می باشد. البته در حال حاضر فضایی در پشت مسجد به عنوان حیاط در اختیار مسجد می باشد. این بنا با فضایی مربع شکل در زیر سقفی گنبدی شکل که دور تا دور آن را رواقهایی در دو طبقه احاطه کرده‌اند ساخته شده و محراب جدیدالاحداث آن در ضلع جنوبی قراردارد. نمای بیرونی و سر در مسجد از آجر و داخل بنا با گچ بری سفید کاری شده که در سالهای اخیر نیز آئینه کاری‌هایی به آن اضافه گردیده است. در مجاورت مسجد 12 امام امامزاده سید محمد قرار دارد که ساختمان آن جدیدالاحداث و نماکاری شده است. فضای سبز زیبایی جلوی امامزاده و مسجد 12 امام وجود دارد که ویژگی خاصی را به محدوده بافت پیرامون آثار داده است. گرچه مسجد جامع و حمام قدیمی شهر در سالهای اخیر تخریب شده ولی هنوز هم داخل بافت خانه‌هایی به سبک قدیم و دارای قدمتی کهن یافت می شود.
شهر حبیب آباد:
شهر حَبیب‌آباد با جمعیت 8005 نفر (برآورد ۱۳۸۳) با وسعت 240 هکتار به عنوان مرکز بخش حبیب آباد شهرستان بُرخوار می باشد. حبیب آباد در 10 کیلومتری شمال شرقی شهر اصفهان در مسیر اصفهان به اردستان واقع شده است. کار اصلی مردم حبیب آباد کشاورزی - دامداری - و کارمند سازمانهای آموزش پرورش - دانشگاه اصفهان و دیگر ادارات استان می‌باشند. این شهر با تاریخی کُهن از قرنهای گذشته با بزرگانی چون معلم حبیب‌آبادی ، آیت الله شیخ عباسعلی ادیب حبیب آبادی، دکتر عباس ادیب و نقاط دیدنی مانند غار حبیب آباد ، امامزاده عبدالمؤمن حبیب‌آباد ، مسجد جامع ، حمام‌های قدیمی ، انبار نمک ، برج کبوتر اکبرآباد و پارک جنگلی 240 هکتاری برای احداث کمپینگ گردشگری پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر دارد در همین راستا این پارک از اهداف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای احداث کمپینگ گردشگری می‌باشد. وجود مزارع و دامداری‌های متعدد در حریم این شهر، کشاورزی منطقه را دگرگون کرده است ولی متأسفانه کمبود آب در این منطقه نیز موجب نگرانی کشاورزان و دامداران شده است.
شهر دستگرد:
دَستگِرد با جمعیتی بالغ بر 15,524 نفر (4,028 خانوار) در بخش مرکزی شهرستان بُرخوار و در ارتفاع حدود 1571 مترى سطح دریا قراردارد. آب و هواى آن معتدل خشک است. اهالى آن شیعه دوازده امامی‌اند و به فارسى سخن می‌گویند. دستگرد از طریق دو راهىِ حبیب‌آباد، به اردستان و نائین مرتبط می‌شود و از مغرب به گز برخوار و بزرگراه اصفهان به تهران راه دارد. فرش‌بافى با طرحهاى اصفهانى و نائینى در آن رواج دارد. از تولیداتش غلات و پنبه و پشم و روناس بود و بافت قالى و کیش (نوعى پارچه کتانى) در آن رواج داشت. شهر داراى زیارتگاهى به نام امامزاده ادهم است. نام آن به صورتهاى دَسْتْجِرْد و دستگرد بُرخوار هم ضبط شده است . جزء گرد/ کرد/ جرد در این اسامى، از «کرت» فارسى باستان، به معناى ساخته و پرداخته، گرفته شده است و دستگرد یعنى شهر ساخته دست. در این شهر با قدمتی 500 ساله آثار تاریخی چون مسجد جامع ، حمام تاریخی ، خانه‌های تاریخی غفوری ، خسروی، دایی زاده ، آذری، باقرزاده، صادقی و حیدریان را می‌توان نام برد. امامزاده ادهم این شهر و مسجد جامع قدیمی از نقاط زیارتی آنند. مردان آن بیشتر شغل کشاورزی دارند البته در چند سال اخیر این آمار رو به کاهش است. و متأسفانه به علت کم آبی در منطقه اکثر آنان در استان‌های خوزستان و هرمزگان و بوشهر مشغول به کار کشاورزی می‌باشند.
مسجد جامع دستگرد:
از بناهای عهد صفوی- قاجار در شهر دستگرد مسجد جامع و حمام دستگرد را می‌توان نام برد. مسجد جامع دستگرد نیز به صورت 2 ایوانی با شبستانی کوچک در ضلع غربی خود می‌باشد. این بنا نیز در دهه‌های اخیر مورد دخل و تصرف و ساخت و سازهای جدید قرار گرفته است. محراب مسجد در ایوان جنوبی قرار دارد. در ضلع غربی بنا شبستانی زیبا به صورت طاق و چشمه بر ستونهای سنگی با مساحتی در حدود 200 متر بنا شده است و در سالهای اخیر فضایی جدید به آن اضافه گردیده است. گرچه سردر و هشتی ورودی بنا کاشی کاری شده ولی شکل ظاهری خود را حفظ کرده است.
حمام قدیمی دستگرد:
حمام دستگرد یکی از بناهای تاریخی شهر که همانند دیگر حمام‌های قدیمی دارای سه بخش سربینه (رختکن)، میاندری (فضای بین سربینه و گرمینه) و گرمینه (گرمخانه) به صورت طاق و چشمه‌ای بر ستونهای سنگی بنا شده است و هنوز هم مورد استفاده اهالی شهر قرار می‌گیرد. این بنا در سقف‌های خود دارای تزئینات رسمی‌بندی زیبایی می‌باشد. گرچه در سالهای اخیر برای رعایت بهداشت تغییراتی در آن شکل گرفته و کاشی کاری شده ولی از ارزش تاریخی آن کم نشده است.
خانه‌های تاریخی دستگرد:
مجموعه خانه‌های قاجاری و پهلوی بجا مانده شهر است که در گوشه و کنار این شهر توسعه یافته جدید واقع شده‌اند و بیان کننده بافت قدیم و تاریخ چند صد ساله شهر دستگرد است. این بناها که اغلب به صورت خشت و گل ساخته شده دارای تزئینات گچ و نقاشی نیز می‌باشند. این بناها در مالکیت خصوصی و در حال استفاده مالکین می‌باشد. خانه‌های خسروی، غفوری، نوری ،دایی زاده، آذری، صادقی و . . . از نمونه‌های جالب این خانه‌ها می‌باشد.
شهر خُورزوق:
این شهر در ۳۲ درجه و ۴۸ دقیقه عرض شمالی از خط استوا و ۵۱ درجه و ۳۷ دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ با ۱۵۷۲ متر ارتفاع از سطح دریا قرار دارد. خوروزق در سال 1345 شهر شد که با مرکز شهرستان برخوار فاصله چندانی ندارد. این شهر از جنوب در 2 کیلومتری شمال اصفهان و از شمال در 4 کیلومتری گز بُرخوار و تا تهران ۴۱۰ کیلومتر فاصله دارد. این شهر در بخش مرکزی شهرستان بُرخوار قرار گرفته و جمعیت آن امرزوه بیش از بیست هزار نفر است. خورزوق در زبان عامیانه خورزوک گفته می‌شود. در واقع خورزوق مُعرب خورزوک است. خور به معنی خورشید و روشنایی و زوک به معنی سرزمین است. (خورزوک یا سرزمین آفتاب). مردم خورزوق به زبان محلی که شاخه‌ایی برگرفته از زبان و گویش گزی از زبان‌های ایرانی مرکزی است صحبت می‌کنند. محله‌های قدیمی این شهر عبارت‌اند از: محله درب مسجد بزرگ ، محله عرب‌ها ، محله درب حمام نو و قدیمی‌ترین بنای شهر مسجد جامع متعلق به دوران تیموری است که به صورت دو ایوانی با گنبدی کوچک ساخته شده است. از دیگر آثار تاریخی این شهر می‌توان خانه برومند را نام برد. شهر خورزوق دارای خانه‌ها و آثار تاریخی دیگری چون تکایا و مساجد قدیمی می‌باشد. از صنایع دستی این شهر می‌توان قلمزنی، منبت، کاشی مُعَّرق و هفت رنگ، سراجی سنتی و سرامیک، گلیم بافی و بویژه سفره قلمکار را نام بردکه 70% تولید کشور را برعهده دارد.
مسجد جامع شهر خورزوق:
مسجد جامع خورزوق حدود 700 (هفتصد سال) قدمت دارد و در مرکز شهر خورزوق واقع شده است. ساختمان سلطان حضرت خورزوق که حدود 200 سال قبل احداث گردیده و بر روی فراری قرار دارد که یکی از اولیا در آن دفن گردیده است. مسجد جامع آقا و مسجد سبزعلی از مساجد قدیمی شهر خورزوق می‌باشد.
کمشِچه:
شهر کمشچه آخرین شهر در شمال شهرستان برخوار و دروازه شهرستان در فاصله 8 کیلومتری شمال حبیب‌آباد در مسیر اصفهان به اردستان می‌باشد. کمشچه با 3988 نفر جمعیت و 2029 متر ارتفاع از سطح دریا در سال 1386 با تأسیس شهرستان برخوار به شهر تبدیل تبدیل شد. مردم کمشچه با لهجه‌ایی از زبان و گویش ایران باستان تکلم می‌کنند و از آثار تاریخی آن می‌توان برج و باروی قدیمی، خانه حاج قاسمی ، قلعه‌ی و حمام تاریخی آن را نام برد. از هنرهای سنتی و صنایع دستی آن قالی بافی و پخت نان محلی را می‌توان نام برد مخصوصاً نان خشک و بِرِشتِه آن که هر روزه 18 تن آرد در این شهر به نان تبدیل و به شهرهای مجاور در استان صادر می گردد.
آثار تاریخی روستای سین:
1- مسجد امام حسن: یک مسجد و مناره سلجوقی می‌باشد که در مقایسه با مسجد گز بیشترین اختصاصات دوره سلجوقی را حفظ کرده است کوچه و مدخل مسجد سین که مناره مرتفع آن نیز در گوشه شمال غربی مسجد واقع می‌شود شباهت زیادی به کوچه و مدخل مسجد گز دارد خطوط گچبری اطراف محراب این مسجد دارای زمینه آبی بعد از جمله: بسم ا... شامل آیه الکرسی می‌باشد.
2- کتیبه تاریخی مسجد امام حسن: در قسمت فوقانی محراب گچبری این مسجد و در زیر، مقرنس‌های آجری بر یک لوح سنگی به طول 80 و عرض 40 سانتی متر کتیبه‌ای موجود است به خط ثلث برجسته بر روی سنگی که بانی ساختمان حبه نموده. اتمام این را ساختمان توسط "ابو غالب یحیی بن زکریا" در سال 529 هجری تعیین می کنند.
3- مناره مسجد امام حسن: به سال 526 هجری قبل از ساختمان گنبد مسجد به اتمام رسیده کتیبه روی مناره دارای قدیمی‌ترین تاریخ است که تا کنون بر روی یک بنای مزین به کاشی در ایران دیده شده است. کتیبه فوقانی مناره سین که با پشت بام مسجد همسطح است به خط کوفی برجسته بر زمینه آجری توام با تزیینات ساده گچی در چهار سطر کتیبه‌ای موجود است.
امامزاده سید کمال الدین سین:
از نوادگان امام صادق (ع) است که در روستای تاریخی سین برخوار مدفون است با توجه به کرامات ایشان و اعتقات مردم شیعه و شهیدپرور روستای سین اهالی روستا گلزار شهدای و قبرستان روستا را نیز در اطراف امامزاده قرار داده‌اند و در تمام روزهای پایان هفته به زیارت امامزاده و شهدا می‌روند.
روستاهای مَرغ و دُنبی – علی آبادچی – پروانه و....
از مجموعه روستاهای شهرستان بُرخوار که در حاشیه کویر واقع است می‌توان روستاهایی چون مَرغ، دُنبی، علی آبادچی و پروانه، شورچه و . . . را نام برد. این روستاها از نظر گردشگری دارای پتانسیل بالایی می‌باشند. از جمله آثار تاریخی این روستاها می‌توان کاروانسرای آجری – سنگی روستای دُنبی، قلعه و برج مَرغ، آسیاب آبی مَرغ و مناظر طبیعی و غارهای زیبای اطراف را نام برد. زنان و دختران این روستا در جهت کمک به خانواده به هنر زیبای قالی بافی مشغول‌اند.
شاپور آباد:
شاپور آباد در تاریخ 29/2/1390 با حضور استاندار محترم استان به شهر تبدیل و جمعیتی نزدیک به 6000 نفر را در خود جای داده است. این شهر در فاصله 5 کیلومتری شمال جاده دولت‌آباد به حبیب‌آباد واقع است. از آثار تاریخی بجا مانده این شهر برج کبوتر (برج بزرگ) و برج‌های کبوتر چند قلو ،خانه‌های اربابی، قلعه دُرمیان و تکیه تعزیه را می‌توان نام برد که قدمت آنها به دوران صفویه می‌رسد. محراب مسجد جامع شاپورآباد از محراب‌های معروف ایلخانی و قبل از آن بوده که متأسفانه در دهه‌های گذشته این مسجد کاملاً تخریب و نوسازی شده است.
صنایع دستی شهرستان:
گر چه نام سفره قلمکار با نام اصفهان خوگرفته ولی بعد از زمان صفویه و مشکلات حکومت شاه سلطان حسین در اصفهان شاگردان و استادکاران سفره قلمکار که عمدتاً اهل شهرهای اطراف و بویژه دلیگان شهر خورزوق بودند کارگاه‌های خود را به زادگاه شان منتقل کردند و از آن پس نیز تولید سفره قلمکار در همین شهر انجام و برای عرضه به گردشگران به اصفهان برده می شد. در حال حاضر با وجود بیش از 100 کارگاه سفره قلمکار در دلیگانِ خورزوق به جرأت می‌توان گفت که بیش از 70% تولید سفره قلمکار استان و کشور در این شهر و به شیوه سنتی با وسابل و پارچه‌های کتان خالص و رنگهای طبیعی تولید می‌شود و به تمام نقاط کشور و حتی جهان صادر می گردد.
از دیگر صنایع دستی این منطقه و شهرستان می‌توان منبت کاری، معرق کاری روی چوب، چرم دوزی، مشبک کاری، قلم زنی و . . . را نام برد. شما میتوانید صنایع دستی اصفهان را با قیمتی مناسب و کمتر از اصفهان در این شهر خریداری کنید.
